Tasarım aşamasında seçilen malzemeler, kullanıcı ve mekan arasındaki fiziksel ve psikolojik bağlantıyı sağlarlar. Mekan içinde kullanıcının konforunu, modunu birinci elden etkiler.
Nasıl mı diye düşünüyorsunuz?
Bu konuda yapılmış bir deneye göz atalım isterseniz.
Yıldız Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde yapılan bir çalışmada, “doku” kavramı farklı açılardan ele alınmıştır. Bu çalışmada,
- İç ve dış mekanlarda ne çeşit doku türleri tercih ediliyor?
- Farklı sertlik gruplarındaki dokuların aynı mekanda nasıl etkiler bırakıyor?
- Doku sertliğini algılamada görme ve dokunma duyularının etkenleri nelerdi?
gibi sorulara cevaplar bulmuşlardır.
Deney kapsamında, deneklere 1/10 ölçekli 3 mekan sunulmuştur. Model mekanlardaki duvarlardan birisi kaldırılarak, açılan bu boşluktan, yumuşak, orta sert ve sert dokulu yüzeyler gözükmesini sağlamışlardır. Ortamdaki aydınlatma özellikleri hep sabit tutulmuş, bu sırada deneklere farklı dokudaki duvarlar gösterilmiştir. Deney sonucunda çıkan verilere göre,
- Yumuşak, orta sert ve sert dokulu duvarların denekler üzerinde, mekanı daha büyük veya küçük boyutta hissettirdiği algısı oluşmuştur. Deneklerin %84’ü yumuşak dokulu duvarda mekanın daha büyük durduğunu söylemiştir. Sert dokulu duvarın mekanın olduğundan küçük algılanmasına neden olduğu görülmüştür.
- Deneklerin çoğunluğu, yumuşak dokulu duvarı anlatırken “sade, ince, anlaşılır, sakinleştirici, sıcak, dostçul, rahatlatıcı, sevimli, hoş, sınırsız, rahat” gibi kelimeler kullanmıştır.
- Deneklerin çoğu, orta sert dokulu duvarı anlatırken “anlaşılır, sınırlı, derin, güçlü, belirli mekan, dostçul” gibi kelimeler kullanmıştır.
- Deneklerin çoğu sert dokulu duvarı anlatırken “güçlü, soğuk, dar, keskin, sıkıntı verici, kavranabilir, güvenli” gibi kelimeler kullanmıştır.
Araştırma sonuçlarını incelersek, mekandaki dokuların, mekanın boyut ve anlamını doğrudan etkilediği görülmektedir. Psikolojik olarak kullanıcıyı bu kadar derinden etkileyen malzemelerin seçimi, tasarımcı tarafından dikkatli bir şekilde seçilmelidir.
Mimari Tasarımda Malzeme
Tasarım alanında malzeme en basit şekilde ifade edilmek istenirse 4 kategoriye ayrılır:
- Metal
- Seramik
- Organik
- Karma-kompozit
Bu kategorilerden malzeme seçerken dikkat edilmesi gereken hususlar vardır.
Tasarımcı, malzemenin üretim tekniklerine çok iyi hakim olmalıdır. Tasarımda kullanılacak malzemenin hangi yörelerde yaygın olarak üretildiği, ham madde tedariğinin nerede nasıl ve hangi koşullarda sağlanması gerektiğini, hangi şartlarda muhafaza edilmesi gerektiğini bilmek gerekir. Tasarımın ham maddesi olan malzemeler hakkında ne kadar çok bilgi sahibi olursak, ileriki seviyelerde hata yapma payımız o derecede düşer.
Tasarım görsel olarak ne kadar eşsiz olursa olsun, dikkat edilmesi gereken bir diğer unsur da dayanıklılıktır. Tasarımın uzun süre kullanışlı olabilmesi için kullanılacak olan malzemeler dayanıklı kategorilerden seçilmelidir. Dayanıklılıkla beraber malzemenin karakteristik özelliklerini de göz önünde bulundurmalıyız. Örneğin, son zamanlarda trend olan salaş alanların tasarımlarında genelde ahşap malzeme tercih edilir. Bunun nedeni ahşabın, karakteristik olarak doğal bir malzeme olmasıdır. Üzerine çok fazla işlem uygulanmadan sade, ferah ve güven duygusu hissettiren mekan tasarımlarına olanak sağlar. Bunun tam tersi olarak metal, salaş tasarımlarda tercih edilen bir malzeme değildir. Çünkü karakteristik olarak metalin daha sert ve otorite, güç gibi kavramları çağrıştıran soğuk bir yapısı vardır. Tasarımda karakteristik özellikleri düşünülerek seçilen malzeme, mekanda işlevini tam anlamıyla yerine getirebilir.
Üstteki paragrafta anlatılan her şeyi toplayıp seçilecek malzemenin “bütüncül” olması gerektiğini söyleyebiliriz. Kullanıcı-mekan-mekan fonksiyonu arasındaki bağlantıyı sağlayıp, bütün bir yapı oluşturmalıdır. Yaşam alanlarınızda, size özgün başarılı tasarımlar için profesyonel yardım alarak hayalinizdeki tasarıma çok daha kolay ve hızlı bir şekilde ulaşabilirsiniz. Ankara Riva İç Mimarlık olarak 2006'dan beri imza attığımız projeler ile yaşam alanlarınızı şekillendiriyoruz. Daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.